Hartslagmeter

Het is nu ruim een jaar geleden dat ik serieus begon met fietsen. Of nee, laat ik preciezer zijn: op 11 april 2011 pakte ik voor het eerst sinds lange tijd weer eens de racefiets. Ik reed toen nog op mijn oude Peugeot, met 16 versnellingen, twee schakelaartjes op het frame en toeclips. Hoewel het niet zo lang geleden is, kan ik me nu bijna niet meer voorstellen dat ik op zo'n fiets gereden heb. En ook nog zonder helm.

toeclip

Op die oude fiets heb ik in het verleden trouwens nog behoorlijk wat kilometers gereden. Ik ben een keertje van Utrecht naar Burgh Haamstede gereden, zo'n 140 kilometer. Totaal ongetraind. Ik had 's avonds in de bosatlas gekeken langs welke plaatsen ik moest rijden, dat lijstje opgeschreven op een briefje en de volgende ochtend vertrokken. Als de dag van gisteren weet ik nog dat het gedeelte door Zeeland een hel was: een lange weg waar geen einde aan kwam. De weg liep door tot aan de horizon and beyond! Ook herinner ik me nog dat op dezelfde dag in de Tour de France een etappe van 150 kilometer op het programma stond. Zij deden daar ongeveer 3,5 uur over. Ik deed over die 140 kilometer ruim zeven uur.

Ook ben ik nog een keer naar Zuid-Limburg geweest met dat oude fietsje. Ingecheckt in een hotel om de volgende ochtend vroeg een rondje door de Limburgse heuvels te fietsen. Ik vond het fantastisch, maar wat was het zwaar. Achteraf bleek dat ik een verkeerd verzet op mijn fiets had: een poldercassette, zoals de fietsenmaker dat noemde. Vandaar dat ik een paar van die heuvels lopend op moest. Bovendien kreeg ik na ongeveer 75 kilometer een lekke band. Ik had helemaal geen spullen bij me, dus besloot ik maar bij een boer aan te bellen of hij het nummer van de taxi wist. Het bleek dat ik ondertussen in België zat en dat een taxi veel te duur was. Maar de boer kwam met een oplossing: ik kon met zijn MTB de tocht wel afmaken, en dan zou ik 's avonds mijn fiets bij hem weer kunnen afhalen. Wat zijn er toch aardige mensen op deze wereld. Ik heb dus mijn tocht van 125 kilometer kunnen uitrijden. Maar bij mijn hotel aangekomen, had ik toch wel een probleem: waar stond nou de boerderij van die vent? Ik had geen idee, tomtom bestond nog niet, laat staan een handige app op de smartphone (dit verhaal speelt zich af in 2001). Ik ben toen maar met de auto dezelfde route gaan rijden als ik 's ochtends met de fiets had gedaan en met succes. Boer blij dat ik z'n MTB terugbracht, ik blij dat ik de tocht helemaal kon fietsen.

In ieder geval, die oude Peugeot heeft dus aardig wat kilometers en hoogtemeters gemaakt. En op dat oude dingetje ging ik na 10 jaar inactiviteit weer eens wat fietsen.

Zoals je kan zien, reed ik niet echt heel hard, maar was ik wel helemaal kapot. En ik vond het heerlijk. Wat is fietsen toch leuk, dacht ik nog. Gelijker kon ik niet hebben. Fietsen is fantastisch. Toen ik na dat rondje weer wat op adem was gekomen, sprak ik de legendarische woorden: 'Dit rondje is perfect en ga ik voor de rest van mijn leven fietsen'.
Nou, dat rondje is inderdaad perfect. Helaas is het door Strava ingepikt, maar het zal altijd mijn rondje blijven.

De titel van dit bericht is Hartslagmeter, ga ik het daar nog over hebben? Ja, nu.

Na een aantal keren dit rondje te hebben gefietst en me ervan gewist te hebben dat ik het fietsen echt wel erg leuk vond, heb ik mezelf een hartslagmeter cadeau gegeven. De Polar CS100. Die meet naast hartslag, snelheid en afstand ook de calorieën. Je moet dan wel even je leeftijd, gewicht, geslacht en lengte invoeren.
Voordat ik de Polar kocht had ik eerst allerlei websites geraadpleegd wat een hartslagmeter nu eigenlijk doet en wat ik ermee kan. Wat betekenen al die data?
Ik kwam er al snel achter dat er zoiets bestond als je anaërobe drempel: de hartslagfrequentie waarbij het verbrandingsproces in de spieren zoveel zuurstof vraagt dat het cardio-vasculaire systeem (hart, longen en bloedvaten) deze hoeveelheid zuurstof niet meer kan leveren. Gevolg is dat er verzuring gaat plaatsvinden.  Pap in de benen. Andere namen zijn ook wel het omslagpunt of de maximale lactaat steady state (MLSS).

De anaërobe drempel is voor ieder persoon anders, maar ik had van allerlei websites globale berekeningen gezien voor de gemiddelde man van 40 jaar en daaruit vloeide voort dat mijn omslagpunt rond de 155 slagen per minuut zou moeten liggen. Dus ik aan de slag met de hartslagmeter op mijn Peugeotje. Na 500 meter piepte het apparaat: ik reed te hard. Mijn hartslag lag boven de 155 en dat mocht niet, althans van mezelf. Dus ik houd de benen stil totdat de hartslag weer onder de 155 is. En zo peddel ik mijn rondje. Thuisgekomen plof ik niet vermoeid neer met een rode kop. Ik voel me namelijk helemaal niet moe. Sterker nog, ik heb het gevoel dat ik helemaal niets gedaan heb. En dan kijk ik naar de opgenomen data:

So-de-knikkers: veel sneller dan voorheen. Terwijl ik het gevoel had dat ik niets aan het doen was. Dat rijden op je hartslag is helemaal niet zo'n gek idee. Door de regelmaat in je hartslag, rijd je ook regelmatiger. Blijkbaar heb ik de voorgaande keren vooral veel 'gehold en stilgestaan' wat mijn gemiddelde snelheid niet ten goede kwam.

Tegenwoordig rijd ik altijd met een hartslagmeter. Vooral op heuvels en in de bergen staat in het schermpje van de fietscomputer groot welke hartslag ik heb. Zodra die te hoog is, ga ik rustiger fietsen. Soms ook niet, bijvoorbeeld als ik een segment van Strava aan het aanvallen ben of als het een klein heuveltje betreft. Of als ik specifieke intervaltrainingen aan het doen ben, waarbij het juist de bedoeling is dat ik in het rood rijd.

Gisteren was ik aan het fietsen met beginnend fietser Marc. We zouden ongeveer 50 kilometer gaan rijden en ik had zijn hartslagmeter, mijn oude Polar, zo afgesteld dat-ie bij 158 zou gaan piepen. Ik gaf hem de opdracht om de hele rit niet boven de 158 te komen. En ik vertelde hem dat hij bij thuiskomst twee dingen zouden merken: 1. hij zou niet moe zijn en 2. de gemiddelde snelheid zou hoger liggen dan bij onze voorgaande fietstochten.
En zo vertrokken we. Op de Strook trok ik even goed door (met een maximum hartslag van 175) omdat ik graag wilde stijgen op dat Strava-segment-klassement (met succes, nummer 9 overall), maar voor de rest hebben we de hele weg samen gefietst. Hij op hartslag 158, ik lig gemiddeld 20-25 slagen onder zijn hartslag. Dus ik reed op ongeveer 135. En bij thuiskomst klopte mijn voorspelling helemaal: Marc was niet moe en we waren nog nooit zo snel geweest.

Ik raad dan ook iedereen aan die aan duursporten doet om gebruik te maken van een hartslagmeter. Het geeft namelijk veel informatie over je fysieke gesteldheid. Je hart is ten slotte de motor van je lichaam.

Ter afsluiting: ik heb mijn oude rondje van 20km op Strava gezet, puur voor mijn eigen vermaak en vergelijk. Nu blijken er een paar studenten mijn KOM op dat rondje afgepakt te hebben en dat kon ik natuurlijk niet hebben. Dus ik heb nog eens alles uit de kast gehaald om mijn KOM terug te krijgen en met succes:

De gemiddelde hartslag van 159 is misschien iets aan de hoge kant, maar over 40 minuten moet dat wel kunnen. Bovendien was hier sprake van een wedstrijd en dan vraag je natuurlijk wat meer van jezelf.
Ik had in ieder geval mijn KOM terug! Hoera! Het was alleen van korte duur: de volgende dag was ik mijn KOM alweer kwijt. De nieuwe eigenaar is zijn KOM trouwens ook al weer kwijt. Er is er nu eentje die het rondje 5 minuten sneller heeft gereden dan ik. Dat wordt voor mij een onhaalbare zaak. Desalniettemin ga ik binnenkort nog een poging wagen.
Lekker de hartslag even oppompen...